Бурабай таулы-орман алқабы маңынан табылған металл заттар: алғашқы талдау
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2024.3.25.74.86Түйін сөздер:
археология, қола дәуірі, Бурабай, кездейсоқ табылған заттар, пышақ, Петровка мәдениеті, орақ, қонысАннотация (түйіндеме)
Мақалада Солтүстік Қазақстаннан кездейсоқ табылған олжалар ғылыми айналымға енгізіледі. Металл заттар (орақ, пышақ, құйылған сақиналар) Аққайың мен Қарабауыр қоныстарының бұзылған мәдени қабатынан шыққан болуы мүмкін. Авторлар материалдар морфология-типологиялық сипаттама жасады. Пышақтардың бірнеше түрі анықталды, сондай-ақ олардың жақын баламалары таңдалып, мәдени-хронологиялық атрибуциясы ұсынылды. Жүргізілген зерттеудің алдын ала нәтижелері металл заттардың түрлі кезеңде жасалғандығын және олар кейінгі қола дәуірімен мерзімделуі мүмкін екендігін көрсетті. Келешекте табылған заттар жайында зерттеуді жалғастыру Петровка мәдениетінің металл артефактілерінің таралу аймағы және олардың Шығыс Азия жерлерінен тасымалдануы туралы мәселелерді жан-жақты зерттеуге мүмкіндік береді.
Библиографиялық сілтемелер
Avanesova, N. A. 1991. Kultura pastusheskih plemen epohi bronzy aziatskoy chasti SSSR (po metallicheskim izdeliyam) (Culture of pastoral tribes of the Bronze Age of the Asian part of the USSR( based on the metal products). Tashkent: “FAN” Publ. (in Russian).
Аrslanova, F. K. 1974. In: Akishev, K. A. (ed.). V glub vekov (Into the depths of centuries). Alma-Ata: Kazakh SSR Academy of Sciences, 46-59 (in Russian).
Berdenev, S. A. 1998. In: Samashev, Z. (ed.). Voprosy arheologii Kazahstana (Issues of Kazakhstan Archaeology), 2, 180-190 (in Russian).
Varfolomeev, V., Loman, V., Evdokimov, V. 2017. Kent – gorod bronzovogo veka v tsentre kazahskih stepey (Kent is a Bronze Age city in the center of the Kazakh steppes). Astana: Kazakh scientific-research Culture Institute (in Russian).
Vinogradov, N. B. 1982. In: KSIA (Brief Communications of the Institute of Archaeology), 169, 94-99 (in Russian).
Vinogradov, N. B. 2011. Stepi Yuzhnogo Urala i Kazahstana v pervye veka II tys. do n.e.: (Pamyatniki sintashtinskogo i petrovskogo tipa) (Steppes of the Southern Urals and Kazakhstan in the first centuries of the 1st millennium BC:(Monuments of the Sintashta and Petrovsky types).Chelyabinsk: “Abris” Publ. (in Russian).
Degtyareva, A. D. 2023. In: Vestnik Archaeologii, Anthropologii i Ethnographii, 4 (63), 39-52 (in Russian).
Degtyareva, A. D., Ryndina, N. V. 2020. In: Vestnik Archaeologii, Anthropologii i Ethnographii, 3 (50), 17-34 (in Russian).
Dergachev, V. A., Bochkarev, V. S. 2002. Metallicheskie serpy pozdney bronzy Vostochnoy Evropy (Metal sickles of late bronze of Eastern Europe). Chisinau: Higher School of Anthropology (in Russian).
Evdokimov, V. V. 1983. In: Zdanovich, G. B. (ed.). Bronzovyi vek stepnoy polosy Uralo-Irtyshskogo mezhdurechiya (The Bronze Age of the steppe zone of the Ural-Irtysh interfluve), 35-47 (in Russian).
Epimakhov, A. V. 2011. In: Vestnik YuUrGU. Seriya «Sotsialno-gumanitarnye nauki» (Bulletin of South Ural State University. The series "Social and Humanitarian Sciences"), 17, 15-17 (in Russian).
Epimakhov, A. V. 2012. In: Russian Archaeological Yearbook, 2, 215-221 (in Russian).
Zdanovich, G. B. 1988. Bronzovyi vek Uralo-Kazahstanskih stepey (osnovy periodizatsii) (The Bronze Age of the Ural-Kazakh steppes (fundamentals of periodization). Sverdlovsk: Ural State University (in Russian).
Zdanovich, G. B., Zaibert, V. F., Zdanovich, S. Y. 1970. In: Scientific Archive of the Margulan Institute of Archaeology. D. 1171 (in Russian).
Zdanovich, G. B., Zaibert, V. F. et al. 1971. In: Scientific Archive of the Margulan Institute of Archaeology. D. 1226 (in Russian).
Karabaspakova, K. M. 2011. Jetysu i Yuzhnyi Kazahstan v epohu bronzy (Jetysu and Southern Kazakhstan in the Bronze Age). Almaty: Margulan Institute of Archaeology; “Begazy-Tasmola” (in Russian).
Kozhamberdyev, I., Kuzmina, E. E., 1980. In: Sovetskaya arkheologia (Soviet Archaeology), 4, 140-153 (in Russian).
Kuzmina, E. E., 1966. Metallicheskie izdeliya eneolita i bronzovogo veka v Sredney Azii (Metal products of the Paleolithic and Bronze Age in Central Asia). Moscow: USSR Academy of Sciences (in Russian).
Kuzminykh, S. V., Degtyareva, A. D., Orlovskaya, L. B., Vinogradov, N. B. 2023. In: Vestnik Archaeologii, Anthropologii i Ethnographii, 4 (63), 53-67 (in Russian).
Margulan, A. K. 1998. Begazy-dandybaevskaya kultura Tsentralnogo Kazahstana. Sobranie sochineniy (Begazy-Dandybaev culture of Central Kazakhstan. Collected works). In 14 vol. Vol. 1. Almaty: “Atamura” Publ. (in Russian).
Martynyuk, O. I., Zdanovich, S. Y. 1985. In: Zdanovich, G. B. (ed.). Bronzovyi vek stepnoy polosy Uralo-Irtyshskogo mezhdurechiya (The Bronze Age of the steppe zone of the Ural-Irtysh interfluve). Chelyabinsk: Chelyabinsk State University, 142-152 (in Russian).
Orazbayev, A. M. 1958. In: Trudy Instituta istorii, arheologii i etnologii KazSSR ((Proceedings of the Institute of History, Archaeology and Ethnography of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR), vol. V. Archaeology, 216-294 (in Russian).
Polyakov, A. V. 2022. In: Arheologicheskie vesti (Archaeological news), 34, 147-162 (in Russian).
Potemkina, T. M. 1985. Bronzovyi vek lesostepnogo Pritobol'ya (The Bronze Age of the Forest-Steppe Tobol). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).
Sakenov, S. K., Yarygin, S. A., Ilderyakov, N. N. 2021. In: Onggaruly, A. (ed.). Margulanovskie chteniya–2021 (Margulan readings–2021). In 3 vol. Vol. 1. Almaty: Margulan Institute of Archaeology, 215-225 (in Russian).
Tkachyov, V. V. 2007. Stepi Yuzhnogo Priuraliya i Zapadnogo Kazakhstana na rubezhe epoch sredney i pozdney bronzy (Steppes of the Southern Urals and Western Kazakhstan at the turn of the Middle and Late Bronze Ages). Aktobe: Aktobe regional Center of history, ethnography and archaeology (in Russian).
Chernykh, E. N., 2013. Kultury nomadov v megastrukture Evraziyskogo mira (Nomadic cultures in the megastructure of the Eurasian World). In 2 vol. Vol. 1. Moscow: “Yazyki slavyanskoy kultury” Publ. (in Russian).
Chlenova, N. L. 1972. Khronologiya pamyatnikov karasukskoy epohi (Chronology of monuments of the Karasuk epoch). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).
Yarygin, S., Sakenov, S. 2023. In: еdu.e-history.kz., vol. 10, no. 4, 885–894. URL: https://edu.e-history.kz/index.php/history/article/view/867 (accessed 01.09.2024) (in Russian).
Ankushev, M., Blinov, I., Alaeva, I., Vinogradov, N., Petrov, F. N., Ankusheva, P. 2021. In: Mineralogy, 4, 2–84 (in English).
Chernykh, E. N. 2014. In: ISIJ International, 54, no. 5, 1002–1009 (in English).
Yarygin, S., Tavukçu, Z. A., Sakenov, S. 2024. In: Archaeological Research in Asia, 39, 3-4 (in English).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2024 Мусаева Р.С., Сакенов С.К., Біләлова Г.Д.
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
