Қызылкөл 1 қорымының табыттары
(2023 жылғы қазба материалдары негізінде)
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2024.2.24.198.209Түйін сөздер:
археологиялық кешен, Оңтүстік Қазақстан, Кангюй, табыттар, ұжымдық жерлеу, жерлеу бұйымдарыАннотация (түйіндеме)
Мақала археологиялық тұрғыдан аз зерттелген жаңа аймақтың – Қызылкөл тарихи-мәдени аймағының құрамына кіретін Қызылкөл 1 қорымының (үйінділердің батыс тобы) жерлеу құрылыстарын зерттеу нәтижелеріне арналған. №9 және №10 обаларда жүргізілген жұмыстар кезінде ұсақ тас пен қиыршық тастардан тұратын елеусіз үйінділердің астынан «Р» пішінді айна секілді нұсқадағы табыттар табылды, олардың аласа қабырғалары шикі кірпіш пен пахсадан қаланған. Осындай архитектуралық құрылыстардың құрылымдық ерекшеліктерінің ішінде жерлеу кеңістігінің жоғарғы жағында «төмен қаратып» кірпішпен қаланған жарты шар тәрізді күмбездердің, басы көлемі жағынан ірі және орташа өлшемді тастармен-қойтастармен қаланған қысқа дромос-кіреберістің болуын, сондай-ақ камера қабырғаларының бойында пахсадан жасалған «Г» пішінді суфалардың бар екенін атап өткен жөн. Табыттардан ұжымдық жерлеулер, оның ішінде әр уақыттағы кіреберіс қорымдар анықталды, табылған артефактілер тарихи-мәдени және хронологиялық аспектілері бойынша кейінгі кезеңдегі Кангюй мемлекетімен (III–V ғғ.) сәйкес келеді.
Библиографиялық сілтемелер
Baipakov, K. M, Smagulov, Y. A., Yerzhigitova, A. A. 2005. Rannesrednevekovyye nekropoli Yuzhnogo Kazakhstana (Early medieval necropolises of Southern Kazakhstan). Almaty: “BAUR” Publ. (in Russian).
Brykina, G. A. 1982. Yugo-Zapadnaya Fergana v pervoy polovine I tysyacheletiya nashey ery (Southwestern Ferghana in the first half of the 1st millennium AD). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).
Gorbunova, N. G. 1981. In: Itina, M. A. et al. (eds.). Kultura i iskusstvo Drevnego Khorezma (Culture and art of Ancient Khorezm). Moscow: “Nauka”, 178-183 (in Russian).
Kojomberdiyev, I. K., Khudyakov, Y. S. 1987. In: Medvedev, V. E., Khudyakov, Y. S. (eds.). Voennoye delo drevnego naseleniya Severnoy Azii (Military affairs of the ancient population of North Asia). Novosibirsk: “Nauka” Publ., 75-106 (in Russian).
Levina, L. M. 1993. In: Weinberg, B. I. (ed.). Nizoviya Syr-Darii v drevnosti (Lower reaches of Syr Darya river in antiquity). Issue II, part 1. Moscow: Institute of ethnography and anthropology RAS, 33-199 (in Russian).
Litvinskiy, B. A. 1978. Orudiya truda i utvar iz mogilnikov Zapadnoy Fergany (Mogilniki Zapadnoy Fergany. Vyp. IV) (Tools and utensils from the burial grounds of Western Ferghana. Burial grounds of Western Ferghana. Issue IV). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).
Nurmukhanbetov, B. N. 2011. In: Beisenov, A. Z. (ed.). Voprosy arkheologii Kazakhstana (Issues of Kazakhstan archeology), 3. Almaty: Margulan Institute of Archaeology; “Begazy-Tasmola”, 42-73 (in Russian).
Moshkova, M. G. 1989. In: Moshkova, M. G. (ed.). Arkheologiya SSSR. Stepi yevropeyskoy chasti SSSR v skifo-sarmatskoye vremya (Archaeology of the USSR. Steppes of the European part of the USSR in the Scythian-Sarmatian period). Moscow: “Nauka” Publ., 177-191 (in Russian).
Obelchenko, O. V. 1978. In: Sovetskaya arkheologiya (Soviet archaeology), 4, 115-127 (in Russian).
Pankova, S. V. 2003. In: Piotrovsky, Y. Y. (ed.). Stepi Yevrazii v drevnosti i srednevekovie. Kniga II (Steppes of Eurasia in antiquity and the Middle Ages. Book 2). St. Petersburg: State Hermitage Museum, 271-274 (in Russian).
Podushkin, A. N. 2000. Arysskaya kultura Yuzhnogo Kazakhstana IV v. do n.e. – VI v. n.e. (Arys culture of Southern Kazakhstan 4th century BC – 6th century AD). Turkistan: Yasawi Kazakh-Turkish University (in Russian).
Podushkin, A. N., Donets, A. G. 2021. In: Kazakstan arheologiyasy (Kazakhstan Archeology), 2 (12), 120-140 (in Russian).
Khudyakov, Y. S. 1986. Vooruzheniye srednevekovykh kochevnikov Yuzhnoy Sibiri i Tsentralnoy Azii (Armament of medieval nomads of Southern Siberia and Central Asia). Novosibirsk: “Nauka” Publ. (in Russian).
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2024 Подушкин А.Н., Донец А.Г.
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
