2018 ЖЫЛҒЫ КӨПҚАБАТТЫ РАХАТ ТҰРАҒЫНДАҒЫ ДАЛАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2018.1-2.1-2.215.223Түйін сөздер:
археология, тас ғасыры, палеолит, стратиграфия, тас құралдары, мәдениет, өнеркәсіп, тас ыдырату, тас шикізаты, қазбаларАннотация (түйіндеме)
Мақалада 2018 жылы көпқабатты Рахат тұрағында жүргізілген далалық зерттеулер туралы мәліметтер келтіріледі. Бұл нысан Жетісу және жақын орналасқан өңірлердің ежелгі кезеңін зерттеу үшін бірегей болып табылады, себебі аймақта палеолит дәуірінің мәдени қабаты сақталған ескерткіштері өте сирек. Халықаралық жасақпен жүргізілген жұмыстар орман шөгінділерінің орналасу қуатын бақылауға мүмкіндік берді, сонымен қатар жәдігерлері бүлінбеген сегіз мәдени қабаттың болғанын көрсетті. Ескерткіш үлкен ғылыми әлеуетке және зерттеу болашағына ие. Тұрақтың археологиялық мәліметтері бойынша мұнда жоғарғы палеолиттің басы мен орта палеолиттің соңында алғаш рет адамның пайда болғанын, кейіннен бұл орынға бірнеше мың жыл бойы үздіксіз келіп отырғандығын көрсетеді. Аздаған тас жинақтамасына қарамастан, әртүрлі қабаттардан табылған құрал-саймандар Тянь-Шань тауының солтүстік тоғандық аумағында кейінгі плейстоценнің екінші жартысындағы тас дәуірінің археологиялық мәдениетінің өзгеруін байқауға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде, жерлеу ғұрпын барынша үлкен үлеспен зерттеуге, Азияның жоғарғы палеолит өнеркәсібінің (мәдениеттердің, кешендердің) пайда болуы мен дамуының жергілікті әлде неғұрлым ауқымды кезеңделу үлгілерін жасауға жағдай туғызады. Рахат тұрағы – кешенді ғылыми зерттеу басталған және одан әрі жалғастырылатын, Қазақстанның бүкіл оңтүстік-шығыс аумағы бойынша кейінгі палеолит дәуіріне тиесілі екінші мәдени қабатталған ескерткіш болып саналады.
Библиографиялық сілтемелер
Artjuhova, O. A. 2010. In Izvestija NAN RK (Proceedings of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan), 1, 3-8 (in Russian).
Bekseitov, G. T., Ospanov, E. B. 2016. In Novye metody issledovanija v arheologii (New research methods in archaeology). Almaty: “Qazaq universiteti” Publ., 163-167. (in Russian).
Dodonov, A. E. 2002. Chetvertichnyj period Srednej Azii (Quaternary period of Central Asia). Moscow: “GEOS” Publ. (in Russian).
Kusainov, S. A. 2017. Chetvertichnaja geologija (osnovy i metody issledovanija) (Quaternary geology (fundamentals and methods of research)). Almaty: “Qazaq universiteti” Publ. (in Russian).
Mamirov, T. B. 2007. In Arheologija, jetnologija, paleojekologija Severnoj Evrazii i sopredel’nyh territorij (Archeology, ethnology, paleoecology of Northern Eurasia and adjacent territories). Novosibirsk, 27-28 (in Russian).
Ozherelyev, D. V. 2005 In Vestnik KazNU. Serija istoricheskaja (Bulletin of the Kazakh National University. Historical series), 3 (38), 100-111 (in Russian).
Ozherelyev, D. V. 2007. In Arheologija, jetnologija, paleojekologija Severnoj Evrazii i sopredel’nyh territorij (In Archeology, ethnology, paleoecology of Northern Eurasia and adjacent territories). Novosibirsk, 33-35. (in Russian).
Ozherelyev, D. V. 2012. In Kratkie soobshhenija Instituta arheologii (In Brief reports of the Institute of Archeology), 227, 182-191 (in Russian).
Tajmagambetov, J. K., Ozherelyev, D. V. 2009. Pozdnepaleoliticheskie pamjatniki Kazahstana (Late Paleolithic monuments of Kazakhstan). Almaty: “Qazaq universiteti” Publ. (in Russian).
Tajmagambetov, J., Ozherelyev, D. V. 2008. In Miras, 1, 70-85 (in Russian).
Fitzsimmons, K. E., Iovita, R., Sprafke, T., Glantz, M., Talamo, S., Horton, K., Beeton, T., Alipova, S., Bekseitov, G., Ospanov, E., Deom, J.-M., Sala, R., Taimagambetov, J., 2017. In Journal of Human evolution, 113, 107-126.
Feng Z.-D., Ran M, Yang Q.L., Zhai X.W., Wang W., Zhang X.S., Huang C.Q., 2011. In Quatern. Int., 240, 156-166.
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2018 Е.А. Джасыбаев, Д.В. Ожерельев, Т.Б. Мамиров
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
