Семейдің Ертіс маңы ерте көшпелілерінің обаларын зерттеу
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2023.3.21.82.94Түйін сөздер:
Семейдің Ертіс маңы, археологиялық зерттеу, ерте темір дәуірі, қорым, жерлеу рәсімі, радиокөмертектік мерзімдеуАннотация (түйіндеме)
Мақалада Семейтау және Көкентаудың жоталарында зерттелген ескерткіштердің материалдары берілген. 2014–2018 жж. аралығында алты қорым мен обалар тобынан 13 оба зерттелді. Ілеспе материалдары темір түтікшелер (түйреуіш?) және қойдың құйымшағынан тұрады. Үш жағдайда (Қаратөбе қорымы, № 2 және 3 оба; Қарасу-Үштөбе қорымы № 1 оба) жартылай бағалы тастардан жасалған әшекей бұйымдар табылды. Қару-жарақтары сүйектен жасалған жиынтық және бір қола жебенің ұшы. Жалпы, обалардың жер үсті және қабірішілік құрылыстарының ұқсастықтары Іле өзені бойындағы ежелгі үйсін мәдениетінің ерте кезеңі (б.д.д. ІІІ‑ІІ ғғ.) обаларынан және Жоғарғы Ертіс бойының құлажорға типті ескерткіштер (б.д.д. III ғ. – б.д. I ғ.) материалдарынан табылады. Сипатталып отырған обалардың көпшілігінің заттай кешені мен жерлеу құрылысының конструкциялық ерекшеліктерінің Сарыарқа ескерткіштерімен жақындығын, әсіресе қарамола типіндегі кешендер материалдары ішінде көбірек кездесетінін атап өту керек. Радиокөміртектік талдау нәтижесі бойынша зерттелген нысандар б.д.д. V–ІІІ ғғ. мерзімделеді.
Библиографиялық сілтемелер
Ageeva, E. I. Akishev, K. A. Kushaev, G. A. et al. (compl.). 1960. Arheologicheskaya karta Kazahstana (Archaeological map of Kazakhstan). Alma-Ata: Academy of Sciences of the Kazakh SSR (in Russian).
Aitkali, A., Zhuniskhanov, A., Karimov, M., Isin, A. Rakhmankulov, E. 2017. In: Toleubekova, E. T. (ed.). Etnodemograficheskie protsessy v Kazahstane i sopredelnyh territoriyah (Ethnodemographic processes in Kazakhstan and adjacent territories). Ust-Kamenogorsk: “Media Alliance” Publ., 18-23 (in Russian).
Aitkali, A. 2015. In: Kalysh, A. B. (ed.). VII Orazbayevskie chteniya (7th Orazbayev readings). Almaty: “Kazakh University” Publ., 348-350 (in Russian).
Aitkali, A., Zhuniskhanov, A., Besetaev, B. 2016. In: Onggaruly, A. (ed.). Saki i savromaty Kazahskih stepey: kontakt kultur (Saka and Sauromats of the Kazakh steppes: contact of cultures). Almaty: Margulan Institute of Archaeology, 26-33 (in Russian).
Aitkali, A., Zhuniskhanov, A., Doumani Dupuy, P., Isin, A., Rakhmankulov, E. 2019. In: Khabdullina, M. K. (ed.). Margulanovskie chteniya–2019 (Margulan readings–2019). Nur-Sultan: Akishev research Institute at the Gumilyov Eurasian National University, 208-222 (in Russian).
Aitkali, A., Zhuniskhanov, A., Kairmagambetov, A., Akhmetov, M., Rakhmankulov, E. 2014. In: Bisembaev, A. A. (ed.). Kadyrbaevskie chteniya–2014 (“Kadyrbaev readings–2014”). Astana: Aktobe regional museum of local history, 151-160 (in Russian).
Aitkali, A., Zhuniskhanov, A., Isin, A., Rakhmankulov, E. In: Zhumataev, R. S. (ed.). XIII Orazbayevskie chteniya (13th Orazbayev readings). Almaty: “Kazakh University” Publ., 124-129 (in Russian).
Akishev, K., Kushaev, G. 1963. Drevnyaya kultura sakov i usunei doliny reki Ili (Ancient culture of the Saka and Wusun of the Ili River valley). Alma-Ata: Academy of Sciences of the Kazakh SSR (in Russian).
Beisenov, A. 2014. In: Vestnik Novosibirskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Istoriya, filologiya. T. 13, vyp. 7: Arheologiya i etnografiya (Bulletin of the Novosibirsk State University. Series: History, Philology. Vol. 13, issue 7: Archaeology and Ethnography), 68-79 (in Russian).
Doumani Dupuy, P., Zhuniskhanov, A., Bullion, E., Rakhmankulov, E., Kiyasbek, G., Tashmanbetova, Zh., Isin, A., Merkle, E., Gumirova, O. 2020. In: Baitanayev, B. A. (ed.). Margulanovskie chteniya–2020 (Margulan readings–2020). Almaty: Margulan Institute of Archaeology, 68-81 (in Russian).
Iliuf, H. 2012. In: Rol muzeev na sovremennom etape i perspektivy razvitiya (The role of museums at the present stage and prospects for development). Pavlodar, 29-35 (in Russian).
Konshin, N. 1903. In: Zapiski Semipalatinskogo podotdela Zapadno-Sibirskogo otdela Imperatorskogo Russkogo Geograficheskogo Obshchestva (Notes of the Semipalatinsk Sub-department of the West Siberian Department of the Imperial Russian Geographical Society), l, 1-32 (in Russian).
Chernikov, S. 1975. In: Mandelstam, A. M. (ed.). Pervobytnaya arheologiya Sibiri (Primitive Archaeology of Siberia). Leningrad: “Nauka” Publ., 132-148 (in Russian).
Doumani Dupuy, P. N., Rakhmakulov, E. 2018. In: Akhmetov, D. K. (ed.). Altay – zolotaya kolybel tyurkskogo mira (Altai is the Golden Cradle of the Turkic world). Ust-Kamenogorsk, 123-126.
Doumani Dupuy, P. N., Zhuniskhanov, A., Bullion, E., Kiyasbek, G., Tashmanbetova, Zh., Rakhmankulov, E., Isin, A. 2021. In: Archaeological Research in Asia, 27, September, 1-6 (in English).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2023 Айтқали А., Жүнісханов А., Рахманқұлов Е.
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
