Мамай қорымындағы кейінгі сарматтық жерлеу орны (Батыс Қазақстан)

Авторы

  • Гаяз Абдувалиевич Кушаев
  • Қайрат Абайұлы Жамбулатов Ә.Х. Марғұлан ат. Археология институты https://orcid.org/0000-0002-8877-091X

DOI:

https://doi.org/10.52967/akz2023.3.21.95.109

Түйін сөздер:

археология, Батыс Қазақстан, Мамай қорымы, кейінгі сармат мәдениеті, жерлеу салты, фибула

Аннотация (түйіндеме)

Мақалада Мамай қорымында зерттелген кейінгі сармат жерлеу орнының материалдары берілген. Ескерткіште қола дәуірінен ортағасырларға дейінгі кең хранологиялық диапазонды қамтитын барлығы 19 жерлеу орнынан тоғыз оба зерттелді. Осының ішінде бес жерлеу орны кейінгі сармат уақытына жатады. Оларды жерлеу ғұрпының бекітілген бірегей талабы мен ілеспелі заттық кешені біріктіреді. Сонымен, жерлеу батыс қабырға астындағы ақым шұңқыры бар тікбұрышты пішінді қабір шұңқырында, басы солтүстік секторға қаратып, ұзартылған күйде жүргізілді. Табылымдар солтүстік кавказдық өндірістің біркелкі типтегі ыдыстары, қару жарақ, әшекейлер және фибулалардан тұрады. Соңғысы кешенді б.д. ІІІ ғ. ортасы – екінші жартысымен мерзімдеуге болатын нақты хронологиялық индикатор болып табылады. Жалпы, қорым материалдары кейінгі сармат мәдениетінің дамуының екі орталығы – Оңтүстік Орал бойы және Төменгі Еділ бойының әсерін көрсетеді. Сауда-экономикалық байланыстар көбіне Солтүстік Кавказға тартады.

Библиографиялық сілтемелер

Abramova, M. P. 1979. In: Sovetskaya arkheologiya (Soviet archaeology), 2, 31-50 (in Russian).

Abramova, M. P. 1984. In: Melyukova, A. I., Moshkova, M. G., Petrenko, V. G. (eds.). Drevnosti Evrazii v skifo-sarmatskoe vremya (Antiquities of Eurasia in the Scythian-Sarmatian time). Moscow: “Nauka” Publ., 15-20 (in Russian).

Abramova, M. P. 1997. Rannie alany Severnogo Kavkaza III–V vv. n.e. (Early Alans of the North Caucasus of the 3rd–5th centuries AD). Moscow: Institute of Archaeology RAS, 15-20 (in Russian).

Ambroz, A. K. 1966. Fibuly yuga evropeyskoy chasti SSSR II v. do n.e. – IV v. n.e. (Fibulae of the south of the European part of the USSR 2nd century BC – 4th century AD). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).

Botalov, S. G., Gutsalov, S. Yu. 2000. Gunno-sarmaty Uralo-Kazakhstanskikh stepey (The Hunno-Sarmatians of the Ural-Kazakhstan steppes). Chelyabinsk: “Rifey” Publ. (in Russian).

Grakov, B. N. 1947. In: Vestnik drevney istorii (Bulletin of Ancient History), 3, 100-121 (in Russian).

Zhambulatov, K. A., Yagodin, V. N., Kitov, E. P., Yagodin, V. V., Musaeva, R. S. 2019. In: Stratum plus, 4, 265-285 (in Russian).

Zhelezchikov, B. F.1998. Arkheologicheskie pamyatniki Uralskoy oblasti (Archaeological sites of the Ural region). Volgograd: Volgograd State University (in Russian).

Kushaev, G. A., Kokebaeva, G. K. 1978а. In: Archive of the Margulan Institute of Archaeology. F. 11, оp. 2, d. 1675, 39 s. (in Russian).

Kushaev, G. A., Kokebaeva, G. K. 1978b. In: Archive of the Margulan Institute of Archaeology. F. 11, оp. 2, d. 1676, 41 s. (in Russian).

Kushaev, G. A., Kokebaeva, G. K. 1979а. In: Archive of the Margulan Institute of Archaeology. F. 11, оp. 2, d. 1762, 58 s. (in Russian).

Kushaev, G. A., Kokebaeva, G. K. 1979b. In: Archive of the Margulan Institute of Archaeology. F. 11, оp. 2, d. 1763, 20 s. (in Russian).

Malashev, V. Yu. 2013. Pozdnesarmatskaya kultura Yuzhnogo Priuraliya vo II–III vv. n.e. (Late Sarmatian culture of the Southern Urals in the 2nd–3rd centuries AD). Moscow (in Russian).

Moshkova, M. G. 1989. In: Melyukova, A. I. (еd.). Stepi evropeyskoy chasti SSSR v skifo-sarmatskoe vremya (Steppes of the European part of the USSR in the Scythian-Sarmatian time). Moscow: “Nauka” Publ., 191-202 (in Russian).

Moshkova, M. G. 2009. In: Statisticheskaya obrabotka pogrebalnykh pamyatnikov Aziatskoy Sarmatii. Vyp. IV. Pozdnesarmatskaya kultura (Statistical processing of funerary monuments of Asian Sarmatia. Issue IV. Late Sarmatian culture). Moscow: “Vostochnaya literatura” Publ., 21-162 (in Russian).

Skripkin, A. S. 1984. Nizhnee Povolzhie v pervye veka nashey ery (The Lower Volga river region in the first centuries of our era). Saratov: Saratov State University (in Russian).

Khazanov, A. M. 1971. Ocherki voennogo dela sarmat (Essays on military affairs of Sarmatians). Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).

Загрузки

Опубликован

2023-09-30

Қалай дәйексөз келтіруге болады

Кушаев, Г. А., & Жамбулатов, К. А. (2023). Мамай қорымындағы кейінгі сарматтық жерлеу орны (Батыс Қазақстан). Қазақстан археологиясы, 21(3 (21), 95–109. https://doi.org/10.52967/akz2023.3.21.95.109

Выпуск

Бөлім

Далалық зерттеулер