НҰРА АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ МӘДЕНИЕТІНІҢ ЗЕРТТЕЛУІНІҢ КЕЙБІР АСПЕКТІЛЕРІ (Шағалалы ІІ қонысының материалдары бойынша)
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2018.1-2.1-2.69.85Түйін сөздер:
археология, Шағалалы ІІ, қола дәуірі, Нұра археологиялық мәдениеті, тұрғын үйлер архитектурасы, жоспарлау, станок білдіктерАннотация (түйіндеме)
Мақала Қазақстандағы қола дәуірінің Нұра (Федоров) археологиялық мәдениетінің зерттелуінің өзекті мәселелеріне арналған. Шағалалы ІІ қонысы зерттелуінің кейбір нәтижелері көрсетілген. Ескерткіштің ашылуы және зерттелу тарихы қысқаша берілген. Қоныста шамамен 2000 шаршы м. аумақ ашылған. Тұрғын үй мен шаруашылық құрылыстарының бірыңғай жүйеге біріктірілген жоспарлаудың «усадьбалық типі» анықталды. Соңғысына қыш-құмыра жасау ұстаханасы, құдықтары бар аула, азық-түлік қорларын сақтауға арналған ірі шаруашылық қамбалары жатады. Шағалалы ІІ қонысын оңтүстіктен келген жер өндеуші тайпалар қоныстанғандығын екіқабатты тұрғын үйлер мен станок білдіктер айғақтайды. Соны радиокөміртектік зерттеулер Нұра археологиялық мәдениетін б.д.д. XVIII–XVI ғғ. деп көрсетеді. Қола дәуірінің далалық тұрғындары мен оңтүстіктегі ортаазиялық өзен бассейндерінде қалыптасқан жер өндеушілер өркениеті арасындағы мәдени байланыстарды осы уақытпен мерзімдеу қажет.
Библиографиялық сілтемелер
Akishev, K. A. 1959. In Trudy Instituta istorii, arheologii i ehtnografii AN KazSSR (Works of the Institute of History, Archaeology and Ethnography of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR), 7, 3-31 (in Russian).
Grigor’ev, S. A. 2000. In Drevnyaya istoriya Yuzhnogo Zaural’ya (Ancient History of the Southern Trans-Urals), 1. Chelyabinsk: South Ural State University Publ., 241-409 (in Russian).
Grigor’ev, S. A. 2015. In Tairov A.A. (ed.) Etnicheskie vzaimodejstviya na Yuzhnom Urale (Ethnic Interactions in the Southern Urals). Chelyabinsk: South Ural State University Publ., 119-124 (in Russian).
Evdokimov, V. V., Varfolomeev, V. V. 2002. Epoha bronzy Central’nogo i Severnogo Kazahstana (The Bronze Age of Central and Northern Kazakhstan). Karaganda: Karagandy State University after academician Buketov, E. A. Publ. (in Russian).
Epimahov, A. V. 2014. In Epimahov, A. V. (ed.), Novozhenov, V. A. (comp.) Tainstvo ehtnicheskoi istorii drevneishih nomadov stepnoi Evrazii (Sacrament of the ethnic history of the oldest nomads of the steppe Eurasia). Almaty: “Ostrov Krym” Publ., 125-205 (in Russian).
Ermolaeva, A. S. 2012. Pamyatniki predgornoj zony Kazahskogo Altaya (ehpoha bronzy–rannee zhelezo) (Monuments of the foothill zone of the Kazakh Altay (the Bronze Age — early iron). Almaty: Margulan A.Kh. Archaeology Institute (in Russian).
Zdanovich, G. B. 1988. Bronzovyj vek Uralo-Kazahstanskih stepej (osnovy periodizacii) (Bronze Age of the Ural-Kazakhstan steppes (the foundations of periodization)). Sverdlovsk: Ural State University (in Russian).
Zdanovich, G. B. 2002. Uralo-Kazahstanskie stepi v ehpohu srednej bronzy: nauchn. doklad v vide dis. … dokt. ist. nauk (Ural-Kazakhstan steppes in the Middle Bronze Age: scientific. report in the form of dis. ... Dr. hist. sciences). Chelyabinsk: Chelyabinsk University (in Russian).
Korochkova, O. N. 2004. In Gulyayev, V. L. (ed., comp.) Problemy pervobytnoj arheologii Evrazii (k 75-letiyu A.A. Formozova) (Problems of the Primitive Archaeology of Eurasia (on the 75th anniversary of A. Formozov)). Moscow: Institute of Archaeology RAN, 202-211 (in Russian).
Korochkova, O. N. 2011. Vzaimodejstvie kul’tur v ehpohu bronzy v srednem Zaural’e i podtaezhnom Tobolo-Irtysh’e: faktory, mekhanizmy, dinamika: avtoref. dis. … dokt. ist. nauk (The interaction of cultures in the Bronze Age in the middle Trans-Urals and the subtaiga Tobolo-Irtysh: factors, mechanisms, dynamics: thes. dis. ... Dr. hist. sciences). Moscow: Institute of Archaeology RAN (in Russian).
Kuz’mina, E. E. 1994. Otkuda prishli indoarii? Material’naya kul’tura plemen andronovskoj obshchnosti i proiskhozhdenie indoirancev (Where did the Indo-Aryans come from? The material culture of the tribes of the Andronovo community and the origin of Indo-Iranians). Moscow: “Vostochnaya literature” Publ. (in Russian).
Loman, V. G. 2013. In Beisenov, A. Z. (ed.) Begazy-dandybaevskaya kul’tura Stepnoj Evrazii (k 65-letiyu J. Kurmankulova) (Begazy-Dandybay culture of the Steppe Eurasia (on the 65th anniversary of J. Kurmankulov)). Almaty: “Begazy-Tasmola” Publ, 247-259 (in Russian).
Makarova, L. A. 1970. In Kadyrbayev, M. K. (ed.) Po sledam drevnih kul’tur Kazahstana (In the footsteps of the ancient cultures of Kazakhstan). Alma-Ata: Nauka Publ., 201-206 (in Russian).
Malyutina, T. S. In Archive of the Akishev, K. A. Institute of Archaeology near Eurasian National University named Gumilev, L. N. (in Russian).
Malyutina, T. S. 1990. In Zdanovich, G. B. (ed.) Arheologiya Volgo-Ural’skih stepej (Archaeology of the Volga-Ural steppes). Chelyabinsk: Chelyabinsk State University, 100-127 (in Russian).
Malyutina, T. S. 1991. In Drevnosti Vostochno-Evropejskoj lesostepi (Antiquities of the East European forest-steppe). Samara: Samara Pedagogical Institute Publ., 141-162 (in Russian).
Malyutina, T. S. 1994. Fedorovskaya kul’tura Uralo-Kazahstanskih stepej: avtoref. dis. … kand. ist. nauk (Fedorov culture of the Ural-Kazakhstan steppes: thes. dis. ... Cand. hist. sciences). Moscow: Institute of Archaeology RAN (in Russian).
Margulan, A. Kh., Akishev, K. A., Kadyrbayev, M. K., Orazbayev, A. M. 1966. Drevnyaya kul’tura Central’nogo Kazahstana (Ancient culture of Central Kazakhstan). Alma-Ata: Nauka KazSSR Publ. (in Russian).
Masson, V. M. 1999. In Kompleksnye obshchestva Central’noi Evrazii v III–I tys. do n.e.: regional’nye osobennosti v svete universal’nyh modelej (Complex Societies of Central Eurasia in the 3rd – 1st millennium BC: regional features in the light of universal models). Chelyabinsk–Arkaim, 72-77 (in Russian).
Molodin, V. I., Epimahov, A. V., Marchenko, Zh. E. 2014. In Vestnik NGU( Bulletin of the Novosibirsk State University), 13, 3: Archaeology and Ethnography, 136-167 (in Russian).
Orazbayev, A. M. 1970. In Kadyrbayev, M. K. (ed.) Po sledam drevnih kul’tur Kazahstana (In the footsteps of the ancient cultures of Kazakhstan). Alma-Ata: Nauka Publ., 129-146 (in Russian).
Orazbayev, A. M. 1972. In Akishev, K. A. (ed) Poiski i raskopki v Kazahstane (Searches and excavations in Kazakhstan). Alma-Ata: Nauka Publ., 154-162 (in Russian).
Sakenov, S. K. 2011. In Margulanovskie chteniya–2011 (Margulan reading–2011). Astana: Eurasian National University named Gumilev, L. N. Publ., 335-337. (in Russian).
Sakenov, S. K. 2014. In Khabdulina, M. K. (ed.) Dialog kul’tur Evrazii v arheologii Kazahstana (Dialogue of cultures of Eurasia in archaeology of Kazakhstan). Astana: Eurasian National University named Gumilev, L. N. Publ., 557-567. (in Russian).
Sakenov, S. K. 2015. In Tairov A.A. (ed.) Etnicheskie vzaimodejstviya na Yuzhnom Urale (Ethnic Interactions in the Southern Urals). Chelyabinsk: South Ural State University Publ., 160-169. (in Russian).
Stokolos, V. S. 1972. Kul’tura naseleniya bronzovogo veka Yuzhnogo Zaural’ya (Culture of the population of the Bronze Age of the Southern Zauralye). Moscow: Nauka Publ. (in Russian).
Tkachev, A. A. 2003. Bronzovyi vek Central’nogo Kazahstana: avtoref. dis. ... dokt. ist. nauk (Bronze Age of Central Kazakhstan: thes. dis. ... Dr. hist. sciences). Moscow: Institute of Archaeology RAN (in Russian).
Tkachev, A. A. 2011. In Margulanovskie chteniya–2011 (Margulan reading– 2011). Astana: Eurasian National University named Gumilev, L. N. Publ., 155-159 (in Russian).
Habdulina, M. K., Tleugabulov, D. T., Brynza, T. V., Bilyalova, G. D., Kucherov, P. Yu. 2017. Issledovanie pamyatnikov bronzovogo veka v Akmolinskom Priishim’e (Poselenie Shagalaly II) (The study of monuments of the Bronze Age in Akmola Priishimye (Settlement Chagalala II)). Astana: Eurasian National University named Gumilev, L. N. Publ. (in Russian).
Bonora, G. L., Sakenov, S. K. 2014. In Margulanovskie chteniya–2014 (Margulan reading–2014). Almaty–Pavlodar, 107-131.
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2018 М.Қ. Хабдулина
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
