Ежелгі діндердегі алтын қанатты бұқаның (грифонның) бейнесі
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2023.4.22.101.111Түйін сөздер:
Оңтүстік Кавказ, ерте темір ғасыры, алтын грифон, қанатты бұқа бейнесі, ежелгі өнер, этникааралық қатынас, мифологияАннотация (түйіндеме)
Мақалада оңтүстік-шығыс Азербайжандағы Лерик ауданынан кездейсоқ табылған фантастикалық жануардың бейнесі талданады. Бұл құнды табылымдар қазіргі уақытта Азербайжан тарихы Ұлттық музейінің құнды заттар қорында сақтаулы. Бұл заттар ежелгі ежелгі уақытта өнердің жоғары дәрежеде дамығанын көсетеді. Сонымен бірге Алдыңғы Азия аймақтарымен бұл бейне түрінің ұқсастықтарын ескерсек, онда Азербайжандағы зергерлік ісі мен металл өңдеудің ежелгі өнері кең байланыстарға ие болғанын сенімді түрде айта аламыз. Бұған ғасырлар бойы қалыптасқан діни сенімдер, мәдени-этникалық және сауда қатынасын жатқызуға болады. Алайда, Оңтүстік Кавказда, әсіресе Азербайжан территориясында бұқа бейнесінің бұл түрінің түп тамыры одан да ертеректе, және олардың көпшілігі саз және қола кішкене фигуралармен берілген. Бұлардың барлығы ежелгі өнердегі дәстүр сабақтастығын бейнелейді. Бұл табылымдарды Манней кезеңіне (б.д.д. IX–VIII ғғ.) жатқызуға болады.
Библиографиялық сілтемелер
Akhundov, T. I. 2014. In: Zapiski Instituta istorii materialnoy kulturu Rossiyskoy Akademii Nauk (Trasactions of the Institute for the History of Material Culture of the Russian Academy of Sciences), 10, 78-92 (in Russian).
Mahmudov, F. R. 2008. Kultura yugo-vostochnogo Azerbaidjhana v epokhu bronzy i rannego jeleza (Culture of South-Eastern Azerbaijan in the Bronze and Early Iron Ages). Baku: “Nafta-Press” Publ. (in Russian).
Museibli, N. 2022. In: Journal of İrs, 115, 28-32 (in Russian).
Narimanov, I. G., Azimov, M. S. 1985. Eneoliticheskoe poselenie Chalagantepe (Eneolithic settlements of Chalagantepe). Baku:“Elm” Publ. (in Russian).
Aghalarzade, A. M. 2007. In: Supplement to the Journal of Azerbaijan Studies.Volume 9, Issue: 1-2. Khazar University Publishing House, Baku,78-83 (in Azerbaijanian).
Aghalarzade, A. M. 2019. Leylatəpə arxeoloji mədəniyyətinin keramikası (Ceramics of Leilatepe archaeological culture). Baku: “Afpoligraf” Publ. (in Azerbaijanian).
Aghalarzade, A. M. 2019. In: Azerbaijan carpets (Scientific-publicistic Journal), 9, no. 30, 136-143 (in Azerbaijanian).
Ashurov, S. H., Huseynova, S. A., Aliyeva, F. A. 2020. First Bronze Age monument of Makhta I. Book I. Baku: “Apostrophe A” Publ. (in Azerbaijanian).
Jahani, V. R. 2016. Study of Early Iron Age Archaeological Monuments in Iran’s Gilan Province (1200–550 AD): Abstract of the thesis for PhD in History. Baku (in Azerbaijanian).
Alekberov, A. I., Mirabdullayev, A. M. 2017. In: Rahimova, M. N. (ed.). Archaeological researches in Azerbaijan 2015-2016. Baku: “AfPoligraf Publ”., 351-356 (in Azerbaijanian).
Huseynov, M.M. 2017.In: Rahimova, M. N. (ed.). Archaeological researches in Azerbaijan 2015–2016. Baku: “AfPoligraf Publ”., 145-150 (in Azerbaijanian).
Ismayilov, G.S. 1981. Traces of ancient culture in the Guruchay and Kondalanchay valley. Baku: “Science”. (in Azerbaijanian).
Ibrahimov, T. 2013. Ancient Azerbaijani sculpture. Baku: “East-West” (in Azerbaijanian).
Qashgay, S. M. 1993. The Mannea state. Baku: “Azerneshr” Publ. (in Azerbaijanian).
Qashgay, S. M. 2009. On migration processes in Eastern Asia. Baku: “East-West” Publ. (in Azerbaijanian).
Karimov, S. K. 2006. Archaeological monuments of Lerik region. Baku: “Araz” Publ. (in Azerbaijanian).
Müseibli, N. A. 2020. Leilatepe culture. Baku: “Science and Education” Publ. (in Azerbaijanian).
Negahban, I. 1961. Marlik excavation."Sazman Miras". (in Persian)
Rustambayova, A. 2013. Archaeological gold objects of Azerbaijan. Directory. Baku: “Ziya” Publ. (in Azerbaijanian).
Boardman, J. 1970. In: Journal of the British Institute of Persian Studies, VIII, 19-47 (in English).
Bivar, A.D.H. 2005. In: Iranica Antiqua, XL, 341-358 (in English).
Khalatbari, M. R. 1975. Gilan in the Iron Age. Tehran (in Engish).
Morgan, J De. 1896. Mission scientifique en Perse. Tome quatrieme. Recherches archeologiques. Paris, Ernest leroux editeur. Premiere partie. Chapitre II (in French).
Moorey, P.R.S.1967. In: Journal of British Institute of Persian Studies, V, 83-98 (in English).
Moorey, P.R.S. 1978. In: Journal of the British Institute of Persian Studies, XVI, 143-154 (in English).
Negahban, E. O. 1998. In: Iranica antiqua, XXXIII, 43-56 (in English).
Winter, I. J. 1989. In: Expedition 31 (2-3, East of Assyria-The Highland Settlement of Hasanlu), 87-106 (in English).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2023 Anar Agalarzade, Samir Karimov
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
