А.Н. Бернштамның өмір жолы мен ғылыми қызметі
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2022.4.18.44.57Түйін сөздер:
археология, қазба, ортағасыр, ғылым, экспедицияАннотация (түйіндеме)
Мақала Қазақстан археология ғылымын ұйымдастырушылардың бірі, еліміздің көптеген ескерткіштерін ашқан, есепке алған әрі алғашқы қазба жүргізген, әртүрлі күрделі тарихи-археологиялық мәселелер бойынша ой-тұжырымдар жасаған А.Н. Бернштамның Қазақстан археология ғылымына қосқан үлесіне арналады. Ғалымның балалық, студенттік шағы, алғашқы ғылыми ізденістері, сол кездегі саяси қыспаққа алынуы, ұстаз болып қалыптасуы және Қазақстанның қола, ерте темір, ортағасыр ескерткіштерін зерттеудегі жетістіктері баяндалады. Мақаланы жазу барысында ғалымның өмірі мен шығармашылығын ғана қарастырып қоймай, оның тұлғасының қалыптасуын көрсетуге мүмкіндік беретін библиографиялық (өмірбаяндық) әдіс қолданылды. Зерттеудің өмірбаяндық әдісі Александр Натановичтің кәсіби ғалым ретінде қалыптасу процесін, оның мінез-құлқы, әлеуметтік жағдайы, мәдени және этикалық қасиеттерінің үйлесуі тұрғысынан қайта құруға көмектеседі. Мақалада алғаш рет А.Н. Бернштамның өмірбаяны, ғылыми қызметі мен ғылыми мұрасы мұрағат материалдары мен ғалым зерттеулері негізінде толықтай сипатталды. Ғалымның ғылыми қызметі сол кезеңдегі орын алған саяси жағдайлар мен ғылымның дамуымен бірге байланыста қарастырылып, Қазақстан археологиясының қалыптасуында алатын орны бағамдалды. А.Н. Бернштамның ғұндар шапқыншылығының тарихтағы құл иеленушілік құрылыстың жойылып, феодалдық қатынастардың орнауына септігін тигізген прогрессивті ролі идеясын сынаған сыни мақалалар талқыланды. Ғалымның Сталиннің идеяларына қарсы пантюркист деп айыпталуы, ғылыми-педагогикалық қызметіне тигізген теріс әсері сараланды.
Библиографиялық сілтемелер
Arhiv Instituta istorii materialnoy kultury Rossiyskoy akademii nauk (Archive of the Institute for the History of Material culture), f. 35, d. 22 (in Russian).
Arhiv Instituta istorii materialnoy kultury Rossiyskoy akademii nauk (Archive of the Institute for the History of Material culture), f. 2, t. 3, d. 56 (in Russian).
Arhiv Instituta istorii materialnoy kultury Rossiyskoy akademii nauk (Archive of the Institute for the History of Material culture), f. 2, d. 793 (in Russian).
Bernshtam, A. N. 1931а. In: Izvestiya Gosudarstvennoy akademii istorii materialnoy kultury (News of the State Academy of the History of Material Culture), 9 (in Russian).
Bernshtam, A. N. 1931b. In: Trudy instituta po izucheniyu narodov SSSR (Proceedings of the Institute for the Study of the Peoples of the USSR). 2, 7-42 (in Russian).
Bernshtam, A. N. 1951. Ocherk istorii gunnov (An essay on the history of the Huns). Leningrad: Leningrad State University (in Russian).
Bernshtam, A. N., Krichevskiy, E. Yu. 1932. In: Izvestiya Gosudarstvennoy akademii istorii materialnoy kultury (News of the State Academy of the History of Material Culture), 3, 21-51 (in Russian).
Bernshtam, A. N., Morozova, A. S. 1934. In: Problemy istorii drevnih obshchestv (Problems of the history of ancient societies), 6, 100-101 (in Russian).
Gumilev, L. N. 1998. Istoriya naroda hunnu (History of the Hunnu people). Moscow: Institut DI–DIK (in Russian).
Zadneprovskiy, Yu. A., Podolskiy, A. G. 1981. In: Narody Azii i Afriki (The peoples of Asia and Africa), 2, 161-168 (in Russian).
Kyzlasov, L. R., Merpert, N. Ya. 1952. In: Vestnik drevney istorii (Journal of Ancient History), 1 (39), 103-109 (in Russian).
Masson, V. M. 2002. In: Arheologicheskie vesti (Archaeological news), 9, 279–281 (in Russian).
Obsuzhdenie na Uchenom sovete . 1953. In: Sovetskaya arheologiya (Soviet archeology), 17, 320-326 (in Russian).
Rafikov, A.H. 1952. In Vestnik drevney istorii (Journal of Ancient History). 5, 126-131 (in Russian).
Tolstov, S. P. 1957. In: Sovetskaya etnografiya (Soviet ethnography), 1, 178-180 (in Russian).
Udaltsova, Z. V. 1952. In: Bolshevik (Bolshevik), 11, 68-72 (in Russian).
Shetinin, S. 1953. In: Izvestiya (Izvestia) 75, 29 marta (in Russian).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2022 Айгерим Айтбаева, Манапова Әлия
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
