Ортағасырлық Қастек қаласының керамикасы
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2022.1.15.70.81Түйін сөздер:
археология, Қастек қаласы, керамика, дереккөз, қолөнер, қазба жұмыстары, артефактілерАннотация (түйіндеме)
Мақала Ә.Х. Марғұлан атындағы Археология институтының Жетісу археологиялық экспедициясы А.Ә. Нұржановтың (1957–2021) жетекшілігімен 2011–2020 жж. зерттелген ортағасырлық Қастек қаласының қазба жұмыстарынан алынған керамиканы талдауға арналған. Керамика – ортағасырлық қалалар мен қоныстардың мәдени қабатын мерзімдеудегі басты дерек болып табылады. Сонымен қатар, қалаларда керамика бұйымдарын жасау өндірісі мен оның өнімі қолөнер кәсібінің жоғары шеберлігін анықтайды. Ортағасырлық Қастек қаласында 2011 ж. бері жүргізілген зерттеулерге қатысты көптеген ғылыми мақалалар жарияланып, онда табылған керамика бұйымдарының түрлері мен ерекшеліктеріне байланысты мәселелер қарастырылды. Қаладан табылған керамика бұйымдарының жиынтығы өте жақсы сақталғандықтан, оны түрлері, формалары, өндіріс әдістері бойынша жіктелді. Керамикалық бұйымдарды дайындау кезінде табиғи қоспасы бар жергілікті шикізат (дала шпаты, кварц) пайдаланылды. Мақаланың негізгі мақсаты – 2018 ж. қазба жұмыстары барысында табылған керамикалық бұйымдарды ғылыми айналымға енгізу, ортағасырлық Қастек қаласының қыш бұйымдарын талдау және жақын орналасқан ескерткіштерден табылған материалдар бойынша ұқсастықтарын іздеу. Осы мақсатқа жету үшін жаңа мәліметтер келтіріліп, бұрын жарияланған жарияланымдар талданады және материалдың зерттелу дәрежесі талқыланады. 2018 ж. далалық маусымдағы Қастек қаласының керамикасы 2 кезеңге жатады: VІII ғ. – X ғ. басы; X ғ. – XIII ғ. басы.
Библиографиялық сілтемелер
Akymbek, E. Sh. 2015. Ortagasyrlyk Aqtobe kalasynyn keramikasy (VI g. – XIII g. basy) (Ceramics of the medieval settlement of Aktobe (6th century – the beginning of the 13th century). Almaty (in Kazakh).
Akymbek, E. Sh.2016. In: Bekseitov, G. T.(ed.). Arheologiyadagy zertteudіn zhana adіsterі (New research methods in archaeology). Almaty: Kazak universitetі, 92-94 (in Kazakh).
Akymbek, E. Sh. 2016. In: Baitanayev, B. A. (ed.). Euraziya arheologiyasynyn ozektі maselelerі (Current problems of Archaeology of Eurasia). Almaty: A.Kh. Margulan Archaeology Institute, 567-575 (in Kazakh).
Akhrarov, I. 1966. In: Istoriya materialnoy kultury Uzbekistana (History of material culture of Uzbekistan), 7, 125-132 (in Russian).
Baipakov, K. M., Voyakin, D. A., Akylbek, S. Sh. 2006. Gorodishche Kok-Mardan (The settlement of Kok-Mardan). Almaty: A.Kh. Margulan Archaeology Institute (in Russian).
Baipakov, K. M., Ternovaya, G. A. 2005. Religii i kulty srednevekovogo Kazahstana (po materialam gorodishcha Kuiryktobe) (Religions and cults of medieval Kazakhstan (based on the materials of the Kuyryktobe settlement)). Almaty: “BAUR” Publ. (in Russian).
Kuznetsova, O. V., Nurzhanov, A. А. 2009. Srednevekovyi gorod Merke (Mirki) (The medieval town of Merke (Mirki)). Almaty: “Mektep” Publ. (in Russian).
Nurzhanov, A. A. 2017. In: Narody i religii Evrazii (Nations and religions of the Eurasia), 1-2 (10-11), 14-22 (in Russian).
Nurzhanov, A. A. 2020. In: Narody i religii Evrazii (Nations and religions of the Eurasia), 1 (22), 7-28 (in Russian).
Nurzhanov, A. A., Akymbek, E. Sh. 2011. In: Baitanayev, B. A., Beisenov, A. Z. (eds.). Arheologiya Kazahstana v epohu nezavisimosti: itogi, perspektivy (Archeology of Kazakhstan in the era of independence: results, prospects). Vol. III. Almaty: A.Kh. Margulan Archaeology Institute, 80-87 (in Russian).
Nurzhanov, A. A., Kaldybayeva, G. A. 2020. In: Baipakova, L. K. (ed.). Kultura i religiya na Velikom shelkovom puti (Culture and Religion on the Great Silk Road). Almaty, 118-134 (in Russian).
Nurzhanov, A. A., Ternovaya, G. A. 2014. In: Dashkovskiy, P. K. (ed.). Religiya v istorii narodov Rossii i Tsentralnoy Azii (Religion in the History of the Peoples of Russia and Central Asia). Barnaul: Altay University, 153-157 (in Russian).
Nurzhanov, A. A., Ternovaya, G. A. 2021. In: Narody i religii Evrazii (Nations and religions of the Eurasia), 2, 7-23 (in Russian).
Savelyeva, T. V. 1999. Srednevekovye goroda i poseleniya severo-vostochnogo Zhetysu (Semirechiya) (Medieval towns and settlements of northeastern Zhetysu (Semirechye)). Almaty (in Russian).
Savelyeva, T. V., Nurzhanov, A. A., Akymbek, E. Sh, Kuznetsova, O. V., Shardenova, Z., Seifulina, A. 2012. In: Archive of A.Kh. Margulan Archaeology Institute, d. 3108 (in Russian)
Senigova, T. N. 1972. Srednevekovyi Taraz (Medieval Taraz). Alma-Ata: “Nauka” Publ. (in Russian).
Smagulov, E. A. 2011. In: Baitanayev, B. A., Beisenov, A. Z. (eds.). Arheologiya Kazahstana v epohu nezavisimosti: itogi, perspektivy (Archeology of Kazakhstan in the era of independence: results, prospects). III. Almaty: A.Kh. Margulan Archaeology Institute, 35-41 (in Russian).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2022 Абылай Копбергенулы Толегенов, Әсем Кембаева
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
