МАТЕРИАЛДЫҚ МӘДЕНИЕТТІҢ ҚАЙНАР КӨЗІ ТАЛЬХИР ҚОЛА АЙНАЛАРЫ: И.И. КОПЫЛОВ ЗЕРТТЕУЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2021.2.12.43.60Түйін сөздер:
археология, Талғар қалашығы, қола құйма, қола құрамы, ортағасырлық айнаАннотация (түйіндеме)
Мақалада И.И. Копыловтың архив деректері негізінде қола айналардың табылған орындары, қоланың құрамына жасалған талдама мәліметтері туралы айтылады. Талғардан табылған қола айналар туралы бұрын жарияланған деректермен қатар аталмыш мәселелерді зерттеушілерге талдау жүргізіледі. Сондай-ақ, ортағасырлық ескерткішті зерттеушілердің мұрағаттық деректері негізінде айнаны өндіруге жергілікті шикізатты қолдану мәселелері де көтеріледі. Бұрын жарияланған мақалаларда айна бетіндегі өрнектердегі сюжеттің этномәдени байланысы туралы ғана айтылса, мақалада айнаның артқы жағындағы мәдени бастаулар, ою-өрнектер Ұлы Жібек жолында кең таралғандығы туралы да қарастырылады. Мәдени қабаттағы айна бөлшектерінің табылуы ғимарат қирандыларына қатысты мәдени байланыстарды қалпына келтіру, сондай-ақ, XI‑XIII ғғ Талғар қалашығындағы қолөнердің жоғары деңгейде дамуын түсіну үшін өте маңызды. Талхиздегі зергерлер мен торевтердің қолөнердегі «деңгейінің» рөлі мен орнын қаланың дәл орталығында орналасқан бай тұрғын үйлер мен дамыған өндірістен көруге болады. Шеберханаларда айналар табылған кезде қосымша кейбір мәліметтер келтірілген: жалпы артефактілер, құралдар және мөртабандар.
Библиографиялық сілтемелер
Arslanova, F. Kh. 1968. In: Kadyrbayev, M. K. (ed.). Novoe v arheologii Kazahstana (New in archaeology of Kazkakhstan). Alma-Ata: “Nauka” Publ., 98-111 (in Russian).
Baipakov, K. M. 2012. In: Hudozhestvennaya kultura Centralnoy Azii i Azerbaidzhana IX–XV vv. (Art culture of Central Asia and Azerbaijan). T. III. Samarkand–Tashkent: International Institute for Central Asian studies, 29-68 (in Russian).
Baipakov, K. M., Savelyeva, T. V., Chang C. 2005. Srednevekovye goroda i poseleniya Severo-Vostochnogo Zhetysu (Medieval towns and settlements of North-East Zhetysu). Almaty: “Credo” Publ. (in Russian).
Barinova, E. B. 2012. In: RUDN Journal of World History, 4, 57-92 (in Russian).
Gorodetskiy, V. D. 1928. In: Izvestiya Sredazkomstarisa (News of Sredazkomstaris), 3, 49-55 (in Russian).
Kamaldinov, I. R., Savelyeva, T. V. 2019. In: «edu.e-history.kz», 1 (17). URL: https://edu.e history.kz/ru/publications/view/1221 (in Russian).
Kopylov, I. I. 1955. In: Uchenye zapiski AGPI im. Abaya. Seriya gumanitarnyh nauk. (Scientific notes of the Abay Alma-Ata State Pedagogical Institute. Ser. hum. Sciences), 9, 38-51 (in Russian).
Kopylov, I. I. 1978. In: Funds Issyk State Historical and Cultural Reserve-Museum, КП ЕҚМ ҒКҚ 220 (in Russian).
Kopylov, I. I. 1986. In: Funds Issyk State Historical and Cultural Reserve-Museum, КП ЕҚМ ҒКҚ 220 (in Russian).
Kopylov, I. I. 1987. In: A.Kh. Margulan Archeology Institute Archive. F. 11, оp. 2, d. 2147 (in Russian).
Kopylov, I. I. 1988. In: Shavkunov, E. V. (ed.). Materialy po etnokulturnym svyazyam narodov Dalnego Vostoka v srednie veka (Materials on ethnocultural relations of the peoples of the Far East in the Middle Ages). Vladivostok: Far East Branch of the USSR Academy of Sciences, 70-78 (in Russian).
«Kultura i religiya na Velikom Shelkovom puti» ekspoziciya katalogy (Culture and religion on the Great Silk Road). 2020. Almaty: “Gylym” (in Russian).
Kuznetsova, O. V. 2007. In: Izvestiya NAN RK. Ser. obshchestv. Nauk (News of the NAS RK. Ser. societies. sciences), 1, 102-106 (in Russian).
Lubo-Lesnichenko, E. I. 1975. Privoznye zerkala Minusinskoj kotloviny (K voprosu o vneshnih svyazyah drevnego naseleniya Yuzhnoj Sibiri) (Imported mirrors of Minusa) Moscow: “Nauka” Publ. (in Russian).
Margulan, A. Kh., Ageeva, E. I. 1948. In: Izvestiya AN Kaz.SSR. Ser. arheol. (News of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR. Ser. archeol.), 1, 125-135 (in Russian).
Markova, K. Yu. 2013. In: Vestnik Kemerovskogo GU (Bulletin of Kemerovo State University), 4 (56), 36-40 (in Russian).
Mukhtarova, G. R., Zheleznyakov, B. A., Tulegenov, T. 2020 In: Kazakhstan Archeology, 3 (9), 82-92 (in Russian).
Oborin, Yu. V., Savosin, S. L. 2017. Kitayskie bronzovye zerkala. Korpus sluchaynyh nahodok (Chinese bronze mirrors. Corpse of occasion finds). Krasnoyarsk–Moscow (in Russian).
Rempel, L. I. 1978. Iskusstvo Srednego Vostoka. Izbrannye trudy po istorii i teorii iskusstv (Art of Middle East. Selected contributions). Moscow: “Sovetskiy khudozhnik” Publ. (in Russian).
Rogozhinskiy, A. E., Jumabekova, G. S. 2017. In: Jumabekova, G. S., Bazarbayeva, G. A. (eds.). Metallicheskie kotly rannih kochevnikov Zhetysu (Metal cauldrons of the early nomads of Jetysu). Almaty: A.Kh. Margulan Archeology Institute (in Russian).
Rogozhinskiy, A. E., Zheleznyakov, B. A. 2019. In: Otan tarihy (The homeland history), 3 (87), 166-182 (in Russian).
Savelyeva, T. V. 2006. In: Izvestiya NAN RK. Ser. obshchestv. nauk (News of the NAS RK. Ser. societies. sciences), 1 (252), 171-176 (in Russian).
Savelyeva, T. V., Zinyakov, N. M., Voyakin, D. A. 1998. Kuznechnoe remeslo Severo-Vostochnogo Semirechiya (The smithcraft of North-East Semirechie). Almaty: “Gylym” Publ. (in Russian).
Savelyeva, Т. V., Zinyakov, N. M., Kamaldinov, I. R. 2020. In: Kazakhstan Archeology, 3 (9), 70–91. DOI: 10.52967/akz2020.3.9.70.91 (in Russian).
Seregin, N. N., Chistyakova, A. N., Mongush, K. M. 2021. In: Theory and practice of archaeological research, vol. 33, № 1, 172-188. DOI 10.14258/tpai(2021)1(33).-11 (in Russian).
Stratanovich, G. G. 1961. In: Vostochnoaziatskiy etnograficheskiy sbornik (East Asian Ethnographic Collection), 2, 47-76 (in Russian).
Tishkin, A. A., Seregin, N. N. 2011. Metallicheskie zerkala kak istochnik po drevney i srednevekovoy istorii Altaya (po materialam Muzeya arheologii i etnografii Altaya Altayskogo gosudarstvennogo universiteta) (Metal Mirror as a Source on the Ancient and Medieval History of Altai (Based on Materials from the Museum of Archaeology and Ethnography of Altai, Altai State University)). Barnaul: “Azbuka” Publ. (in Russian).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2021 Мухтарова Гульмира Раиловна, Железняков Борис Анатольевич, Жумай Гульмира
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
