ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАНДА ОРТАҒАСЫРЛАРДАҒЫ ЕГІН ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАМУЫНЫҢ ТАБИҒИ-КЛИМАТТЫҚ ФАКТОРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2020.3.9.118.133Түйін сөздер:
археология, голоцен, қоршаған орта, геоморфология, палинология, егін шаруашылығыАннотация (түйіндеме)
Оңтүстік Қазақстандағы Сырдария өзенінің алабында тарихи өткен кезеңдерде егін шаруашылығының дамығандығына куәгер боларлықтай көптеген археологиялық ескерткіштер баршылық. Оңтүстік Қазақстанның көптеген төрткүл, рабаттары қалаларының голоцендік түзілімдерінің тозаңдық сараптамасының негізінде геоморфологиялық, осынау ауқымды аумақтағы геологиялық құрылымды және палеоклиматты қалпына келтіруді зерттеу барысында ауыл шаруашылығы мен бақ өсіру үшін қолайлы климат болғандығы анықталды. Тозаңдық зерттеу анағұрлым ылғалды және салқын кезеңдерін, солардың ағымында шөл өсімдіктерінің далалануы, жайылма ормандардың кеңеюі, өзен жайылымдарының кеңеюі, бұлақтар мен құдықтардың суландырылуының жүруін анықтауға мүмкіндік берді. Сырдария өзенінің бойында әртүрлі геоморфологиялық қатынаста орналасқан телімдер бөлініп көрсетілді және оларға сипаттама берілген. Осы аумақтағы шаруашылықты игеру ерекшеліктерінің өзгеру кезеңдері көрсетілген.
Библиографиялық сілтемелер
Aubekerov, B., Sala, R., Nigmatova, S.A., Jakupova, Sh. Zh. 2001. In: Zhandayevskie chteniya (Jandayev readings). Almaty: Satbayev Institute of Geological Sciences, 26–34 (in Russian).
Baipakov, K. M., Aubekerov, B. Zh., Pachikin, K., Tokseitova, G., Voyakin, D., Nigmatova, S. A., Kuznetsova, L. L. 2007. In: Zhandayevskie chteniya (Jandayev readings). Almaty: Satbayev Institute of Geological Sciences, 64–67 (in Russian).
Borovskiy, V. M., Pogrebinskiy, M. A. 1958. In: Trudy In-ta pochvovedeniya AN KazSSR (Proceedings Soil Science Institute of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR), I, 395–425 (in Russian).
Veselov, V. V., Kasymbekov, D. A., Makhmutov, T. T, Panichkin, V. Yu., Smolyar, V. A., Miroshnichenko O.L. 1999. In: Minerageniya i perspektivy razvitiya mineralno-syrevoj bazy (Minerageny and prospects for the development of the mineral resource base). Almaty: “Gylym” Publ., ch. 1, 181–196 (in Russian).
Nigmatova, S. A. 2008. In: Izvestiya NAN RK (Bulletin of the National Academy of Sciences of RK). Ser. geol., 5, 4–15 (in Russian).
Nigmatova, S. A. 2004. In: Izvestiya AN RK (Bulletin of the Academy of Sciences RK). Kazakhstan Geology. Ser. geol., 6, 27–32 (in Russian).
Nigmatova, S. A. 2010. Stratigrafiya, paleogeografiya i klimaty chetvertichnogo perioda aridnyh regionov Tcentralnoj Azii (po palinologicheskim dannym): dis. … dokt. geol.-min. nauk (Stratigraphy, paleogeography and climates of the Quaternary period in arid regions of Central Asia (according to palynological data): dis. ... doct. geol.-min. sciences.). Almaty: Satbayev Institute of Geological Sciences (in Russian).
Smagulov, E. 2011. Drevnij Sauran (The ancient Sauran). Almaty: “ABDI” Publ. (in Russian).
Taymagambetov Zh., Kunitake S. 2019. In: Kazakhstan Archeology, 3 (5), 62–71 (in Russian).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2020 Саида Араповна Нигматова
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
